یووسف ئیسماعیل: نووسین لە ژێر کاریگەری مۆدێرندا.
نووسەر:- چیڕۆکنووس و ڕەخنەگری ئەدەبی، لە پاڵ ئەوانەوە بابەتی لێکۆڵینەوە، فیکری و فەلسەفە لەنێو دەقەکانیدا بەرچاو دەکرێن، ساڵانە کتێبە تازەکان لە بواری: ڕۆمان و چیرۆک،...Read more
ڕاکێشانی دیجیتاڵیکردن لەسەر نووسین:
لە سەردەمی دیجیتاڵی ئێستادا، نووسین کاریگەری زۆری لەسەر بووە بەهۆی بڵاوبوونەوەی ئامێرە ئەلیکترۆنییەکان و پلاتفۆرمە دیجیتاڵییەکان. لەگەڵ هاتنی مۆبایلە زیرەکەکان و تابلێتەکان و لاپتۆپەکان، ئێستا دەتوانرێت نووسین لە هەر کاتێکدا و لە هەر شوێنێکدا ئەنجام بدرێت، ئەمەش وایکردووە لە جاران ئاسانتر و دەستڕاگەیشتنتر بێت. هەروەها ئەمەش بووەتە هۆی تەقینەوەی ناوەڕۆکی ئۆنلاین، لە بلۆگی کەسییەوە تا بابەتەکانی ئۆنلاین و پۆستەکانی سۆشیال میدیا. بەڵام ئەم گۆڕانکارییە بەرەو دیجیتاڵکردن پرسیاری لەسەر کاریگەرییەکانی لەسەر پیشەی نووسین دروستکردووە، لەوانە نیگەرانییەکان سەبارەت بە کوالیتی و قووڵی و ڕەسەنایەتی نووسینی دیجیتاڵی. سەرەڕای ئەوەش، فشارەکان بۆ بەرهەمهێنانی ناوەڕۆک بە خێرایی و بە بڕێکی زۆر بووەتە هۆی گۆڕانکاری بەرەو شێوازی نووسینی کورتتر و پوختتر، کە ڕەنگە قوربانی ئەو دەوڵەمەندی و ئاڵۆزییە بکات کە لە فۆرمەکانی نووسینی درێژتر و تەقلیدیتردا دەکرێت. بەم پێیە، گرنگە ڕەچاوی ڕاکێشانی دیجیتاڵیکردن بۆ نووسین و ئەو ڕێگایانەی کە نووسەران دەتوانن لەم دیمەنە نوێیەدا بەڕێبکەن و لە هەمان کاتدا یەکپارچەیی و هونەری پیشەکەیان بپارێزن.
* کاریگەری ئەدەبی لە سەردەمی سۆشیال میدیادا
کاریگەری ئەدەب لە سەردەمی دیجیتاڵیدا حاشا هەڵنەگرە، پلاتفۆرمەکانی سۆشیال میدیا ڕۆڵێکی بەرچاویان هەیە لە داڕشتن و کاریگەریکردن لەسەر ڕەوتی ئەدەبی. لەگەڵ بەردەوامبوونی زیادبوونی ژمارە و کاریگەری بەکارهێنەرانی سۆشیال میدیا، سەیر نییە تەنانەت جیهانی ئەدەبیش ئامادەی هێرشەکانیان بووەتەوە. زەبەلاحە ئەدەبییە هاوچەرخەکانی وەک ج.ک. ڕۆلینگ و ستیڤن کینگ چوونەتە سەر پلاتفۆرمی سۆشیال میدیا بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ هەواداران و نمایشکردنی کارەکانیان و بەشداریکردن لە گفتوگۆ ئەدەبییە بەردەوامەکاندا. کۆمەڵگە ئەدەبییەکان و یانەکانی کتێب چوونەتە سەر دەزگاکانی سۆشیال میدیای وەک تویتەر و ئینستاگرام بۆ گفتوگۆکردن لەسەر بەرهەمە دڵخوازەکانیان و هاوبەشکردنی پێداچوونەوە و پێشنیارەکانیان و بەشداریکردن لە مشتومڕە ئەدەبییەکان. سەرەڕای ئەوەش، پلاتفۆرمەکانی سۆشیال میدیا زیاتر وەک ڕێگایەکی نوێی پۆتانسێل بۆ بانگەشەکردن و فرۆشتنی کتێب سەیر دەکرێن، زۆرێک لە نووسەران ئەم شوێنانە بەکاردەهێنن بۆ بنیاتنانی بینەرەکانیان و بەبازاڕکردنی بەرهەمەکانیان. بەڕاستی کاریگەری سۆشیال میدیا لەسەر گۆڕەپانی ئەدەبی بە کەم سەیر ناکرێ و دیارە لە ساڵانی داهاتوودا کاریگەرییەکەی بەردەوام دەبێت.
* هونەری نووسین لە سەردەمی تەکنەلۆجیادا
لە سەردەمی تەکنەلۆجیادا هونەری نووسین لە ڕووی شێواز و میدیاکانییەوە گۆڕانکارییەکی بەرچاوی بەخۆیەوە بینیوە. لەگەڵ هاتنی سۆشیال میدیا و ئینتەرنێت، پەیوەندی نووسراو گۆڕانکارییەکی قووڵی بەسەردا هاتووە. نووسینی کورتە فۆرم زیاتر باو بووە، چونکە پلاتفۆرمەکانی سۆشیال میدیا وەک تویتەر و فەیسبووک سنووری کارەکتەرەکانیان بەسەر پۆستەکاندا سەپاندووە. سەرەڕای ئەوەش، بەکارهێنانی ئیمۆجی و هێماکانی دیکەی ئاڕاستە بینراوەکان شێوازی گەیاندنی هەست و بیرۆکەکانی خەڵک لە ڕێگەی زمانی نووسراوەوە گۆڕیوە. لە لایەکی ترەوە ئینتەرنێت دەستڕاگەیشتنێکی بێ هاوتای زانیاری و بینەری نوێ پێشکەش بە نووسەران دەکات. دیجیتاڵکردنی کتێب و گۆڤار و بەرهەمە زانستییەکانی دیکە وایکردووە توێژینەوە کاراتر و پەیوەندیکردن زیاتر بەربڵاوتر بێت. لە کۆتاییدا دەڵێین، لە کاتێکدا تەکنەلۆژیا تەحەدای فۆرمەکانی نووسینی تەقلیدی کردووە، بەڵام دەرفەتی نوێی بۆ نووسەران کردووەتەوە کە لەگەڵ بینەرەکانیان پەیوەندی بکەن و بیرۆکەکانیان هاوبەش بکەن.
* هاوسەنگکردنی تەکنیکەکانی نووسینی نەریتی و مۆدێرن
مرۆڤ دەبێت هاوسەنگی تەکنیکەکانی نووسینی نەریتی و مۆدێرن لەبەرچاو بگرێت بۆ ئەوەی پارچە نووسینێکی کاریگەر و پەیوەندیدار دروست بکات. لە کاتێکدا تەکنیکە تەقلیدییەکانی وەک ڕێزمان و پێکهاتەسازی دروست دەتوانن بناغەیەکی پتەو بۆ نووسین دابین بکەن، تەکنیکە مۆدێرنەکانی وەک پەیوەندی سۆشیال میدیا یان میدیای دیجیتاڵی دەتوانن دەستڕاگەیشتن بە نووسەر بەرز بکەنەوە و فراوانتر بکەن. بەڵام گرنگە نووسەران وریا بن و خۆیان لە زۆر پشتبەستن بە تەکنیکە مۆدێرنەکان بەدوور بگرن کە ڕەنگە سازش لەسەر یەکپارچەیی نووسینەکەیان بکەن. هاوسەنگی لە نێوان ئەو دوو تەکنیکەدا دەتوانرێت لە ڕێگەی تێگەیشتنێکی ورد لە ئامانج و ئامانجەکانی نووسینەکە بەدەست بهێنرێت. لە کۆتاییدا نووسەر دەبێت هەوڵ بدات پارچەیەکی ناوازە و سەرنجڕاکێش دروست بکات کە بتوانێت بەرگەی تاقیکردنەوەی کات بگرێت و لە هەمان کاتدا سەرنجی بینەرانی مۆدێرنیش ڕابکێشێت، بە تێکەڵکردنی بیرۆکەی داهێنەرانە و پەیوەندیدار لەگەڵ تەکنیکەکانی نووسینی تەقلیدی.
نووسەر:- چیڕۆکنووس و ڕەخنەگری ئەدەبی، لە پاڵ ئەوانەوە بابەتی لێکۆڵینەوە، فیکری و فەلسەفە لەنێو دەقەکانیدا بەرچاو دەکرێن، ساڵانە کتێبە تازەکان لە بواری: ڕۆمان و چیرۆک، ناساندن و ڕانانیان بۆ دەکات. هەر بابەتێک لە دەورەی ڕۆمان و چیرۆک و فیکری فەلسەفەیدا بسوڕێتەوە سەرنج و تێبینی بۆ نووسەر و خوێنەران دەخانە ڕوو.