بەهرۆز جەعفەر: کەرکوک و دێڕەکانی کۆتایی.
قسە زۆر کرا لەسەر کەرکوک. دێڕەکانی کۆتایی ئەوەیە:
1- سەرکردایەتی سیاسیی کورد، ستراتیجێکی یەکگرتووی- نیشتیمانییان بۆ کەرکوک و ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی دەستەڵاتی هەرێم نەبوە لە دوای (2003) ەوە، هەروەک چۆن هەمان شتیان بۆ پرسی نەوت و گاز نەبوە، چوونکە ئەوان لە ( 1964 ەوە تا 2003) لە شەڕی ناوخۆ و دوو ئیدارەیی دا بوون لە هەرێم، بەهەمان شێوە ڕۆیشتن بۆ کەرکوک، بەهەمان شێوەش بیریان لەپرسی نەوت و گاز کردەوە؛ ئەنجامەکەی ئەوەیە کە هەموو دەیبینن، ئەوەبوو کە خەڵکی کەرکوک دەیانوت حوکمی سەدام باشتر بو! دوای ( 16ی ئۆکتۆبەری 2017) ش زۆربەیان خۆشحاڵبون کورد دەستەڵاتی لە شارەکەدا نەما؛ هەموو ئەمانە بەرئەنجامی ئەدایەکی ناشیرین و خراپی دەستەڵاتدارانی کورد بووە لەو ناوچانە.
2- ڕێژەی بوونی کورد لە نێوان ( 2005 بۆ 2023 ) لە 100٪ کەمی کردوە و، هی عەرەبیش زیاتر لە 100٪ زیادی کردوە لەناوچە دابڕاوەکان بەگشتی، ڕێژەی تورکمان جێگیرە بەردەوام لە نێوان 70 بۆ 75 هەزار دەنگدان.
3- دێڕی کۆتایی ئەوەیە، مەترسیدارە بە هەمان کەرەستەکانی پێشوو، کورد لەوناوچانە بجوڵێتەوە، ئەگەر پارێزگارێکی شۆڤێنی عەرەب لە شارەکەدا بێ، هەموو کوردێک دژی ئەو ئامادەیە بچێتە سەر سندوقی دەنگدان، بەڵام ئەگەر قائیمقامێک، بەڕێوەبەرێکی پۆلیس یان پارێزگارێکی حیزبیی- کۆمەڵێ خەڵک لەدەوری خۆی کۆبکاتەوە و خەریکی تاس و حەمامەکانی پێشووتر بێ، ئەوا بەتەواوی کورد، کوردستان، کەرکوک و شووناس و هەموو شتێک لە مێشکی هەر کوردێکی ئەو ناوچانە دەسڕدرێتەوە و ئەمجارە ڕێژەی بەشداری کوردی ئەو ناوچانە بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمان ناگاتە 30٪ لە شارەکەدا. بۆیە بۆ کورد وا باشە یان پۆستی سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگاکە وەربگرێ (کە پۆستێکی گرنگەو دەستەڵاتەکانی زۆرن) و پۆستی پارێزگا لە پێناو خۆ-نیزیک کردنەوە لە تورکمان بداتە تورکمانێکی ڕەسەن لە شارەکەدا، بۆئەوەی تورکمان دەگەڵ عەرەب پێکەوە دژی ئەجێندای کوردیی نەجووڵێنەوە، بۆ ئەوەشی تورکمان لەشارەکەدا لە مەترسیی سڕینەوەی کوردو گۆڕانی دیمۆگرافی دوورە. بە پێچەوانەوە لەناو یەکێتی نیشتیمانیی کوردستان و دەوروبەری یەکێتی دەیان کەسایەتی کاراو سەنگین هەن کە پێشووتر رۆڵیان نەبوە لەو کەشەی کە لە کەرکوکی دوای 2003 دا درووست بوە، یان کەسایەتییەکی بێلایەنی کوردیی کە هەموان لەسەری کۆک بن. ئەگەر هەر ئەوەندە کەسێک سەر بە هەرحیزبێک بێ دانرا لەپۆستێک، جارێ هەرلەسەرەتاوە لەناو حیزبەکاندا، خۆی لە خۆیدا ناکۆکی و کوتلەو منگە-مینگ هەیە، کێشەی بۆ درووست دەکەن و قسەی لەسەر دەکەن! ئینجا بزانن ئەوسەری چۆن دەبێ!؟ سبەی بەرەی بەرانبەر پرۆژەو تەندەرێک دەبا، نەیدەن بەو، یەک دونیا دەنگە-دەنگ درووست دەبێ و، ئیتر لەبری پرسە چارەنوسسازەکە دەبێ سەرقاڵ بن بە بەزمەکانی پێشوترەوە.
گەرەکە، بەو هەموو خراپەکارییەی کە لەسەرانسەری هەرێمی کوردستان و کەرکوک، یەکێتی نیشتیمانیی کوردستان بەرپرسیارێتی تیا هەیەو ئۆباڵی دەکەوێتە ئەستۆ لە نا-ئومێدکردنی تاکی کورد دا، گشت لایەک چەپڵەیەک بۆ یەکێتیی لێ بدەن بەرانبەر ئەو بانگەشە ڕێکخراو و گەورەیەی لە کەرکوکدا، بۆ گەڕانەوەی سەنگی کورد کردی، بەو جۆرەی لە کارگوزارێکەوە تا سەرۆکی یەکێتی بۆ ماوەی دوو مانگ لە کەرکوکدا بوون، بەو جۆرەی هەموو یەکێتییەک لە هەموو شوێنێکی هەرێم و دەرەوەی وڵاتیشەوە دەستی لە کارکردن بۆ کەرکوک هەبوو، بە چڕی و خێرایی چوونە ناو خەڵک و بە خێرایی تیمارێکی سەرەتایی زامەکانی خەڵکیان کرد، هێشتاش ئەنجامەکە ئەوەیە کورد لە کەرکوکدا لە سەر ” پەتە” کەیە. ئەگەر نەچوونایەتە ناو خەڵک و قوورساییان نەخستایەتە سەر کەرکوک چی بواترایە؟!
