سەردەشت محەمەد: عێراق و قەیرانێکی نوێ.
کاتێک باس لە عێراق دەکرێت، ڕاستەوخۆ بیرمان دەڕوات بەلای قەیران و شەڕ و ململانێ و ناکۆکییە ناوخۆی و دەرەکییەکاندا، دیارە ئەم تێڕوانینە بۆ عێراق لە خۆڕانییە.
عێراق لە ساتەوەختی دروست بوون و بنیاتنانیەوە لەهەناوی کۆمەڵێک کێشە و ململانێی ناوخۆی و دەرەکی دا لە دایک دەبێت کە تائێستاش نەیتوانیوە خۆی لەو کێشانە و قەیرانانە بپارێزێت.
لێرەدا نامەوێت خوێندنەوەیەکی مێژووی بۆ ئەو ناکۆکی و نەهامەتی و قەیرانانە بکەم کە بەدرێژای مێژوو بەرۆکی عێراقیەکانی گرتووە و عێراقی پێدا تێپەڕێوە، ئەوەندەی مەبەستمە باس لە نەهامەتی و قەیرانێکی نوێ بکەم کە چاوەڕێ دەکرێت لە نزیکترین کاتدا بەرۆکی عێراقییەکان بگرێت، ئەویش قەیرانی کارەبا و کەمبوونەوەی کاتژمێرەکانی کارەبایە کە هەر لە ئێستاوە حکومەتەکەی محەمەد شیاع سودانی دەناڵێنێت بەدەستییەوە.
بینیمان لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا حکومەتی ئەمەریکا و بەتایبەت ترەمپ لە ڕێگەی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی وڵاتەکەیەوە هۆشدارییەکی توندیدا بە عێراق و ڕإیگەیاند(داوامان لە حکومەتی عێراق کردووە کۆتایی بە پشتبەستن بە سەرچاوەی وزەی ئێران بێنێت)٫ ئەم داوایەی ئەمەریکا هەرچەندە فشارێکە بۆسەر ئێران بۆئەوەی دەستبەرداری بەرنامە ئەتۆمیەکەی ببێت، بەڵام لە دواجاردا ئەوەی زیاتر باجی ئەم فشارانەی ئەمەریکا و ناکۆکیەکانی دەدات لە گەڵ ئێراندا، گەلی عێراقە بەتایبەتی. چونکە ڕوونە ساڵانە حکومەتی عێراق بۆ پڕکردنەوەی پێداویستیەکانی و بەرهەمهێنانی کارەبا لە وڵاتەکەیدا پشت بەو غازە دەبەستێت کە لەئێرانەوە هاوردەی دەکات.
لە ڕابردوودا سەرچاوەکانی هەواڵ ئەوەیان خستەڕوو لە ساڵانی ڕابردوودا، عێراق نزیکەی 35-40 میلیۆن مەتر سێجا غازی سروشتی لە ئێران کڕیوە بۆ بەرهەمهێنانی کارەبا،
هەرچەندە ڕێژەی کڕینی ئەو غازە بەپێی پێویستی و بارودۆخی ئابووری و سیاسی لەلایەن عێراقەوە دەگۆڕێت، بەڵام ئەمە هیچ لەو ڕاستییە کەمناکاتەوە کە ئێران سەرچاوەیەکی سەرەکی دابینکردنی غازی سروشتی بوو بۆ عێراق.
لەڕۆژانی ڕابروودا گوێبیستی ئەوەبوین کە نزمبونەوەی پلەکانی گەرما گرفتیان بۆ بەرهەم هێنانی کارەبا لە عێراق دروستکرد، ئەگەر نزمبونەوەی گەرما گرفتێکی لەوجۆرە دروست بکات، دەبێت بپرسین ئایە هاتنی وەرزی هاوین و ڕاگرتنی هاوردەکردنی غاز لە ئێرانەوە لە چەند مانگی داهاتوودا عێراق دەخاتە بەردەم چی جۆرێک لە قەیرانەوە؟
هەرچەندە من وەها دەبینم لە ئێستاوە حکومەتی عێراق بۆ چارەسەرکردنی ئەو قەیرانە و پڕکردنەوەی بەشێک لەو کەموکورتیانەی لە بواری بەرهەمهێنانی کارەبادا زیاتر پەنا بۆ هەرێمی کوردستان بەرێت، چونکە ئاشکرایە هەرێمی کوردستان خاوەنی سەرچاوەی دەوڵەمەندی غازە و لە ڕابردووشدا توانیویەتی بەرهەمهێنانی غاز بەرز بکاتەوە بۆ پڕکردنەوەی پێداویستیەکانی ناوخۆ و هەروەها ناردنی غاز بۆ بەشەکانی تری عێراق، هەر بەپێی زانیارییەکان لە ساڵانی ڕابردوودا، لە هەرێمی کوردستانەوە زیاتر لە 400 مێگاوات کارەبا ڕەوانەی عێراق دەکرا.
ئەگەرچی هێشتا زووە بڕیار لەسەر ئەوەبدەم کە لە داهاتوودا هەرێمی کوردستان دەتوانێت تاڕادەیەکی باش ببێت بە شوێنگرەوەی ئێران لە هەناردەکردنی غازی سروشتی بۆ عێراق، بەڵام وای بۆدەچم یەکێک لە پلانەکانی پشت پرۆژەی ڕوناکی کە بە پرۆژەی کارەبای 24 کاتژمێری ناودەبرێت ئەوەبێت لەگەڵ زیادبونی نرخی بەکارهێنانی کارەبا هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان ناتوانن بە تەواوەتی و وەک جاران سود لە وزەی کارەبا ببەن و بەکاری بهێنن ئەمەش وادەکات حکومەتی هەرێم دەستی زیاتر کراوەبێت بۆ فرۆشتنی بەشێکی زۆر لەو وزەیەی کە لەناوخۆی هەرێم بەکارنایەت و بە نرخێکی گونجاو هەناردەی شارەکانی ناوەڕاست و خواروی عێراقی بکات.
